PARA ACCEDER AO INFORME SOBRE PARTICIPACIÓN

O informe "A participación da comunidade educativa na mellora da calidade do ensino" está ao dispór de todos na páxina web do Consello Escolar de Galicia (entrando en "Consellería", "órganos colexiados", "Consello Escolar de Galicia", "publicacións", "Informes").
Tendo en conta as consideracións sobre os aspectos máis determinantes no funcionamento dos consellos escolares de centros de ensino non universitario presentamos a seguinte táboa con indicadores de boas prácticas que cremos contribuirán a mellorar a participación de todos os sectores da comunidade educativa no funcionamento e goberno dos centros.

INDICADORES DE BOAS PRÁCTICAS NO FUNCIONAMENTO DOS
CONSELLOS ESCOLARES DE CENTROS EDUCATIVOS

ELECCIÓNS:

• O horario das votacións establécese en distintas bandas horarias.
• A comunicación proporciónaselles a todos os sectores por varias canles.
• Organízanse actos para fomentar a participación.
• Permítese o voto por correo.

COMPOSICIÓN:

• Procúrase que no Consello estean representados todos os sectores na súa totalidade e que exista a estabilidade que posibilita a lexislación.

REUNIÓNS :

• Desenvólvese máis dunha reunión por trimestre.
• Planifícase o calendario de reunións e a orde do día coa participación de todos os sectores.
• Convócanse as reunións con suficiente antelación.
• Adáptanse os horarios tendo en conta as necesidades da maioría dos membros.
• As sesións desenvólvense nun clima de traballo distendido e nun ambiente de participación e colaboración fomentando o respecto e a tolerancia.

INFORMACIÓN:

• Facilítase, xunto coa convocatoria, a copia da acta da reunión anterior e toda a documentación precisa sobre os temas a tratar.
• Os membros do Consello coñecen os aspectos lexislativos fundamentais para o desenvolvemento das súas funcións.

TOMA DE DECISIÓNS:

• Tómanse decisións, faise o seguimento e avalíanse os resultados.
• O equipo directivo aplica os acordos do Consello.
• Cada sector presenta as súas propostas de traballo.
• Desenvólvense sesións previas e posteriores en cada sector para preparar as reunións e dar conta das decisións tomadas.
• Hai vontade de consenso e os distintos sectores non manteñen posturas inamovibles.

FUNCIÓNS:

• Os distintos sectores representados coñecen cales son as súas funcións e a materia lexislativa básica pola que se rexen estes órganos colexiados.
• Cúmprense os pasos a dar para a elaboración dos principais documentos do centro: Proxecto Educativo, Programación Xeral Anual e Regulamento de Réxime Interno.
• Particípase na elaboración da Memoria Anual, a cal leva incluída a necesaria avaliación tanto interna coma externa.
• Tómanse decisións tendo en conta o posto de manifesto na Memoria Anual.

A PARTICIPACIÓN DA COMUNIDADE EDUCATIVA NA MELLORA DA CALIDADE DO ENSINO

O sábado 17 de novembro desenvolveuse na EGAP, Santiago de Compostela, a xornada A participación da comunidade educativa na mellora da calidade do ensino. O informe sobre participación que se presentou aparecerá no portal educativo o máis axiña posible, como tamén as intervencións dos relatores e participantes.

XORNADA "A participación da comunidade educativa na mellora da calidade do ensino"

Para dar cumprida resposta a unha anónima petición podemos adiantar que o sábado 17 de novembro de 2007 desenvolveremos no salón da actos da EGAP en Santiago de Compostela a xornada sobre PARTICIPACIÓN anunciada en abril de 2007. Axiña achegaremos o programa e as follas de inscrición a todos os centros educativos; tamén daremos cumprida información a través das páxinas do Consello Escolar de Galicia no portal educativo. Podemos adiantar que na xornada de mañá faremos unha breve e sinxela presentación de todos os temas que fomos recollendo ao longo das doce xuntanzas mantidas por toda Galicia con preto de dous mil asistentes e participaremos de dous relatorios: un de Mariano Fernández Enguita , "A escola a exame" e outro de Guillermo Ballenato "Educar sen berrar". A tarde dedicarémola a desenvolver oito grupos de traballo sobre os temas máis demandados nas reunións baixo a coordinación de Florencio Luengo e Mariano Fernández Enguita para logo rematar cunha mesa de debate e conclusións moderada por Milagros Blanco Pardo, a vicepresidenta do Consello Escolar de Galicia. Como se pode observar, o noso intento é que a xornada sexa eminentemente participativa e práctica e que nos permita acadar conclusións útiles.

A XORNADA ESCOLAR

A converxencia na Unión Europea obriga ás administracións educativas dos países membros a mellorar a calidade e a eficacia dos sistemas educativos e de formación. Isto implica mellorar a capacitación dos docentes, desenvolver as aptitudes necesarias para a sociedade do coñecemento, garantir o acceso de todos ás tecnoloxías da información e da comunicación, aumentar a matrícula nos estudos científicos e técnicos, mellorar a aprendizaxe de idiomas estranxeiros e aproveitar ao máximo os recursos dispoñibles, construíndo contornos abertos de aprendizaxe, facendo máis atractiva e impulsando a cidadanía activa, a igualdade de oportunidades e a cohesión social.

Entendemos que neste marco de mellora educativa e de converxencia cos países do noso contorno xorde a resolución da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria con relación ao calendario escolar para o vindeiro curso. Nel destaca a implantación da mesma xornada escolar para o alumnado dende o 12 de setembro ao 20 de xuño.

Pois ben, o Consello Escolar de Galicia vén de realizar unha serie de encontros pola xeografía galega con membros de consellos escolares municipais e de centros docentes coa fin de fomentar a participación de todos os sectores da comunidade educativa no proceso de mellora da calidade do ensino e de coñecer de primeira man a súa opinión sobre os temas educativos de actualidade que lles preocupan. Esta circunstancia permitiunos reflexionar sobre a xornada escolar.

Con relación ao horario, Galicia e as outras CC AA do país están na media europea en canto ao número de días lectivos anuais e tamén en carga horaria, pero non o está con relación ao éxito escolar. Ante esa circunstancia, hai sectores que valoran positivamente a resolución de implantación da mesma xornada escolar de setembro a xuño por considerar que esta medida harmoniza e lle dá coherencia á distribución da carga lectiva das materias, favorecéndolle deste xeito a súa aprendizaxe ao alumnado e, polo tanto, o éxito escolar.

Sen embargo, existen algunhas voces críticas contra esta medida. Afirman que debido a diversas circunstancias, entre as que destacan as razóns climatolóxicas, o rendemento escolar do alumnado nos meses de setembro e xuño non se verá favorecido. Hai que subliñar que o profesorado crítico non cuestiona expresamente a súa xornada laboral, soamente alega razóns de tipo pedagóxico.

No que se refire ao tipo de xornada, unha pequena análise da situación no resto das comunidades autónomas lévanos a comprobar que hai comunidades nas que non reducen a xornada en todo o curso (Andalucía, Baleares, Estremadura) e en Autonomías coma Asturias, Cataluña, Cantabria, Madrid e País Vasco dáselles aos centros a posibilidade da redución horaria, previa solicitude fundamentada e aprobada polo consello escolar.

A organización actual da xornada escolar é unha herdanza do pasado que non garante unha mellor calidade do ensino e que non responde á actual organización social das familias que precisan de estruturas máis flexibles capaces de dar resposta ás súas necesidades (comedores escolares, transporte, actividades complementarias, formación permanente das persoas adultas...). Neste sentido, o calendario proposto pola Consellería abre unha nova posibilidade de homoxeneización horaria en todo o curso o cal non implica unha xornada escolar uniforme na que o horario do profesorado, do centro e do alumnado coincida na súa totalidade.

Non obstante, e na procura de maiores índices de éxito escolar que nos acheguen aos obxectivos europeos, poderíaselles prestar atención ás particularidades específicas dos centros e contando co acordo maioritario da comunidade escolar, caberían outras posibilidades encadradas no exercicio real da autonomía organizativa de cada centro.




Milagros Blanco

A participación nos consellos escolares ten moitos atrancos

A día de hoxe, levamos desenvolvidas xa dez reunións en distintas localidades con membros dos consellos escolares de centro e municipais. Van máis de 1.600 asistentes. Fomentamos a participación de todos os sectores da comunidade educativa xa que consideramos que sen ela non é posible mellorar a calidade do ensino. A participación non soamente é necesaria, senón que ademais é posible, pero presenta moitos atrancos.

Algúns deses atrancos que nós detectamos son:

• Escasa participación dos pais e nais nos procesos electorais.
• No seo dos consellos escolares danse certas situacións de desconfianza entre sectores, a pesar de que os obxectivos son os mesmos.
• Non se lles facilita suficiente formación e información, especialmente ao sector das familias.
• Dende o punto de vista de que participamos na medida en que teñamos capacidade de tomar decisións, existe unha queixa xeralizada de que a participación está limitada a temas intranscendentes e moitas veces xa decididos anteriormente.
• Non se facilita a participación do alumnado.
• O papel que na participación xogan os equipos directivos e tamén as titorías é fundamental. Na medida de cal sexa o seu compromiso e a súa firmeza no desenvolvemento deste, así funcionará o consello escolar.
• A representación dos distintos sectores no consello escolar non é a máis equitativa.
• As canles de comunicación entre as familias e a escola non son as máis axeitadas.

Consideramos que as metas dos centros educativos deben ser deliberadas e acordadas pola comunidade educativa. Sen esa participación real e efectiva non acadaremos a necesaria mellora educativa.

Dediquémonos a achegar solucións.

Xoán Seca.

¿Participación?

Participar é tomar parte activa na construción, desenvolvemento e avaliación dun proxecto. A participación é un dereito democrático que nos vén da condición de cidadáns, de membros dunha comunidade educativa e de axentes da propia formación, pero ademais é un deber: temos a obriga de participar na construción dunha escola mellor, dunha sociedade mellor.

A participación esixe compromiso, esforzo continuado e tamén xenerosidade. Compromiso e xenerosidade para buscar o consenso, o acordo, os puntos comúns básicos sobre os que substentar calquera proxecto.
A intención deste "blog" é a de centrarse na participación de toda a comunidade educativa na organización, funcionamento, xestión e avaliación dos centros escolares co obxectivo de acadar a mellora da calidade do ensino.
Alumnos, profesores, pais, nais... Todos temos algo importante que dicir e que debe ser tido en conta.
Non te manteñas á marxe, ¡participa!